Cianjur, Kiwari.co.id – Lalampahan pajoangan rahayat Indonesia dina merjoangkeun kamerdikaan lemah cai bisa kasaksén tina tohagana wawangunan anu kiwari bisa katimu ruruntukna di sabudeureun urang.
Salah sahijina nyaéta Sasak Cisokan, Kabupatén Cianjur, Jawa Barat anu kiwari jadi saksi pireu peperangan gedé antara pasukan pribumi ngalawan pangjajah. Ayana sajumlah bunker di satukangeun lamping Cisokan jadi bukti yén wewengkon éta mémang disayagakeun pikeun pertahanan jeung lokasi perang.
Dina sungsian kana bukti sajarah lalampahan pajoangan rahayat Cianjur téh nyaéta salah sahiji bunker anu beunang katimu dina kaayaan geus kalimpudan rurungkunan jeung dapuran tangkal awi katut kalakay. bunker anu ukuran 2×3 méter éta téh ayeuna saukur mangrupa liang tembok gedé anu lukutan, canéom jeung geueuman.
Salah saurang inohong warga Désa Ciranjang Yayat Sunarya (52) anyar anyar ieu nyaturkeun, aya tilu bunker di deukeut Sasak Cisokan, perenahna di Kampung Pasanggrahan, Désa Ciranjang, Kacamatan Ciranjang, Kabupatén Cianjur.
Éta Bunker ayana di lemah tengah leuweung di satukangeun lamping anu ngadempét sasak Cisokan heubeul.
“Yang warga ketahui ada tiga bunker. Yang pertama di dekat makam pendiri Kecamatan Ciranjang, dan dua lagi di tengah hutan,” ceuk Yayat, Ahad (detikJabar 3/12/2023).
Ceuk inyana éta bunker téh dipiyakin mangrupakeun titingal Belanda anu satuluyna digunakeun para pajoang pikeun bertahan nepikeun ka digunakeunana jadi gudang sanjata ongkoh.
“Kalau kapan dibangunnya warga tidak tahu, tapi cerita dari orangtua dulu itu tempat pertahanan pejuang. Di sana juga dijadikan gudang senjata. Sebab pernah ada yang menemukan senjata zaman perang di sana. Bahkan katanya ada juga mobil tua zaman perang yang terkubur di sana,” ungkabna.
Lalaki tengah tuwuh anu lona digentra Abah Hatta éta ogé nyebutkeun, yén sakur bunker éta téh silih kahubung.
“Katanya saling terhubung, panjangnya ratusan meter. Ada juga bunker yang keluarnya di jembatan paling tua di Leuwi Jendral. Tapi tidak tahu juga, karena bunkernya sekarang tertutup dahan dan batang pohon, termasuk banyak hewan liar seperti ular. Jadi warga juga tidak berani untuk menelusurinya,” pokna deui.
Panétélaan ti Hendi Jo, saurang sajarawan sakaligus panulis buku Zaman Perang, nyaturkeun yén bunker jero taneuh éta téh diwangun dina taun 1937 ku Belanda.
Éta Bunker téh dijieun minangka tempat latihan perang, satuluyna digunakeun minangka pertahanan sarta gudang panyimpenan sanjata ngalawan Jepang anu dina mangsa éta mimiti asup ka Indonesia tur satékah polah ngarebut kakawasaan.
“Bunker itu dibuat untuk persiapan melawan Jepang oleh salah satu jendral Belanda. Di sana sering dilakukan latihan perang. Dan saat itu menjadi basis kekuatan untuk memukul mundur Jepang,” pokna.
Tapi sababaraha taun satuluyna sanggeus sakadang Jendral anu ngawangun bunker éta maot tur diganti ku jendral séjénna, éta basis pertahanan téh ngalemahan tug nepi ka ahirna Jepang unggul sarta éta bunker dilindih.
“Setelah kekalahan Belanda, bunkernya digunakan oleh pasukan Jepang,” ceuk Hendi.
Ceuk Hendi nambahkeun, dina taun 1946, persisna mangsa Agresi Militer Belanda ka Indonesia, bunker anu ditinggalkeun pasukan Jepang éta dimanfaatkeun ku pasukan pajoang Indonesia ti laskar nepikeun ka Hisbullah Fisabilillah.
“Pada akhirnya setelah Jepang mengalami kekalahan di perang dunia, kemudian pasukan sekutu masuk dengan dilanjutkan Belanda untuk melakukan agresi militer, bunker itu digunakan oleh pejuang kita (Bangsa Indonesia),” caturna.
Hendi nyebutkeun bunker éta lain saukur aya tilu, tapi aya welasna. Tapi perenahna lokasi bunker éta nyamuni jeung kakubur.
“Kemungkinan belasan bunker di sana. Tapi yang memang sudah ditemukan ada tiga,” ucapna.
Nurutkeun inyana, dina jero bunker téh diduga masih aya kénéh sanjata-sanjata paninggalan zaman perang. Sabab sababaraha urang warga kungsi manggihan sanjata, kayaning sangkur, granat heubeul, jeung sajabana.
“Selain yang sudah ditemukan, kemungkinan masih banyak lagi yang terkubur di sana. Tapi memang untuk menelusurinya perlu tim dan kehatih-hatian agar tidak membahayakan,” pungkasna Hendi.
Tangtuna wawangunan siga bunker kitu loba kénéh anu tacan kapanggih perenahna, lain wungkul di Ciranjang. Ngingetkeun yén méh tatar parahyangan dina mangsa pangjajahan Belanda aya dinaranggeuman maranéhna, atuh ku sabab kitu tangtuna loba pisan wawangunan bunker jeung bénténg patahanan anu geus dijieun. Ieu sakabéh kiwari jadi kawajiban urang salaku panerus bangsa pikeun ngulik jeung nalungtikna, sangkan jadi bahan pikeun élmu pangaweruh sajarah pajoangan bangsa di lemah cai.
Kontributor – Agus Rohmat
Ropéa Basa – RB
